در این مقاله به بررسی موضوع برنامه ریزی استراتژیک شرکت تولیدی پرداخته ایم. در ابتدا ضمن ارائه تعریفی از برنامه ریزی استراتژیک شرکت تولیدی، عناصر کلیدی آن را نیز مورد بررسی قرار داده ایم. در ادامه مزایای برنامه ریزی استراتژیک شرکت تولیدی را مطرح کرده ایم. سپس نحوه تدوین برنامه ریزی استراتژیک شرکت تولیدی را توضیح داده ایم. در نهایت نیز برای فهم بهتر مطالب در زمینه برنامه ریزی استراتژیک شرکت تولیدی به ذکر برخی نمونه ها در این باب پرداخته ایم. می توان گفت با مطالعه این مقاله به فهم مناسبی در زمینه موضوع برنامه ریزی استراتژیک شرکت تولیدی دست خواهید یافت. در آخر می توانید دیدگاه ها و نظرات خود را با دیگران به اشتراک بگذارید.
مقدمه ای بر برنامه ریزی استراتژیک شرکت تولیدی
در سال ۱۸۸۴، جورج ایستمن (George Eastman) اولین نگهدارنده فیلم رول عملی برای دوربین ها را به ثبت رساند. پیش از آن، عکاسان مجبور بودند برای هر نوردهی یک صفحه شیشه ای شکننده را وارد کنند. به زودی، ایستمن دوربین هایی را می فروخت که از قبل با یک رول ۱۰۰ تایی فیلم بارگذاری شده بودند. این شرکت که ایستمن کداک نامیده شد، به سلطه بر فروش فیلم و دوربین ادامه داد. محصولاتی مانند براونی، اینستاماتیک و کداکروم مترادف با عکس گرفتن شدند. این تولیدکننده درجه یک که دفتر مرکزی آن در روچستر، نیویورک قرار داشت، بسیار موفق بود و تا ۱۴۵۰۰۰ کارگر را استخدام می‌کرد. اما در سال ۲۰۱۲، اعلام ورشکستگی کرد. بدیهی است که مشکلی پیش آمده بود… اگر کداک تایتانیک بود، کوه یخی آن فقدان برنامه ریزی استراتژیک و راهبردی بود. بر اساس سهم بازار مسلط خود، مدل کسب و کار آنها از دهه ۱۹۳۰ تا ۱۹۷۰ بدون تغییر باقی ماند. برای دهه ها، آنها هیچ ادغام یا تملیکی انجام ندادند که می‌توانست دیدگاه‌های جدیدی به همراه داشته باشد. تحقیق و توسعه همچنان بر تولید فیلم متمرکز بود که باعث شد آنها در توسعه دوربین های فوری و دستگاه های فتوکپی از پولاروید و زیراکس عقب بمانند. یک جنگ قیمتی با رقیب فیلم، فوجی، میلیون‌ها دلار برای کداک هزینه داشت و منجر به اخراج کارکنان شد. سپس اوضاع بدتر شد. تغییر جهانی از فیلم به دیجیتال ضربه نهایی بود.
از قضا، یک کارمند کداک، استیون ساسون (Steven Sasson) اولین دوربین دیجیتال دستی را در سال ۱۹۷۵ اختراع کرد. در واقع، تیم فنی خود کداک پیش‌بینی کرده بود که تا سال ۲۰۱۰ یک تغییر کامل به عکاسی دیجیتال رخ خواهد داد. با این حال، مدیران ارشد تمایلی به تغییر جهت به سمت فناوری دیجیتال نداشتند، زیرا این امر مستلزم سرمایه‌گذاری سنگین بود و کسب‌وکار اصلی آنها را کم‌سودتر می‌کرد. بلاکباستر… آی‌بی‌ام… پان امریکن… هر زمان که تغییر چشم انداز یک صنعت را دگرگون می کند، برخی از کسب و کارها خود را تطبیق می دهند و شکوفا می شوند، در حالی که برخی دیگر به استفاده از مدل قدیمی تا زمانی که خیلی دیر شود ادامه می دهند. تفاوت در برنامه ریزی استراتژیک و راهبردی است. در واقع برنامه ریزی راهبردی اطمینان حاصل می کند که کسب و کارهای تولیدی مرتبط باقی می مانند، مسیر پایداری برای رشد دارند و می توانند در برابر هرگونه چالش غیر منتظره با حداقل تأثیر بر رشد مقاومت کنند.
برنامه ریزی استراتژیک چیست؟
برنامه ریزی استراتژیک و راهبردی فرآیند ساختار یافته‌ای برای یافتن یک مسیر روشن برای تحقق اهداف مشترک است. شگفت‌آور اینکه، بسیاری از شرکت های تولیدی تلاش می کنند بدون یک برنامه مرکزی فعالیت کنند. این فقدان برنامه ریزی راهبردی می تواند واکنش سریع به تغییرات یا برگشت های بازار را غیرممکن کند. دیگر پیامد های بد نادیده گرفتن برنامه ریزی شامل از دست دادن درآمد، ناکارآمدی و رشد راکد است. با وجود یک استراتژی کسب و کار، همه در یک راستا قرار می گیرند و بر یک مأموریت، ارزش ها و اهداف یکسان با نگاهی به آینده متمرکز می شوند.
بیشتر بخوانید: برنامه ریزی استراتژیک چیست؟
برنامه ریزی استراتژیک شرکت تولیدی چیست؟
برنامه ریزی استراتژیک شرکت تولیدی مشخص می کند که یک شرکت چگونه از منابع خود برای شرکت تولیدی کالاها و خدماتی استفاده خواهد کرد که نیازهای مشتریانش را برآورده کرده و به اهداف مالی خود دست یابد. این برنامه ریزی شامل طیف وسیعی از ملاحظات، از جمله تخصیص منابع، استفاده از فناوری و تجهیزات، مدیریت موجودی و زنجیره های تامین، و بهینه سازی فرآیندهای شرکت تولیدی برای دستیابی به اهداف کلی کسب و کار شرکت است. یک برنامه ریزی شرکت تولیدی که به خوبی طراحی شده باشد می تواند به یک شرکت کمک کند تا عملیات خود را بهینه نماید، کارایی را افزایش دهد، هزینه‌ها را کاهش دهد، کیفیت را بهبود بخشد و در نهایت سودآوری را افزایش دهد.
بیشتر بخوانید: نرم افزار برنامه ریزی استراتژیک چیست؟
عناصر کلیدی یک برنامه ریزی شرکت تولیدی چیست؟
برای تدوین یک برنامه ریزی شرکت تولیدی مؤثر، یک شرکت باید چندین عنصر کلیدی را در نظر بگیرد. در حالی که اهداف، طرح ها و مقاصد خاص ممکن است متفاوت باشند، برخی از اجزای اساسی در تمام استراتژی های موفق مشترک هستند.
- توسعه و طراحی محصول
این شامل ایجاد محصولاتی است که ضمن شرکت تولیدی کارآمد، نیاز های مشتری را برآورده می کنند. ملاحظات کلیدی شامل ویژگی های محصول، مشخصات، عملکرد و هزینه است. به عنوان مثال، شرکتی که در حال طراحی یک تلفن هوشمند جدید است، باید در مورد اندازه، وزن، وضوح صفحه نمایش، قدرت پردازش، کیفیت دوربین و سایر ویژگی هایی که نیازهای بازار هدف را برآورده می کنند، تصمیم بگیرد.
- فناوری و تجهیزات
انتخاب و استقرار فناوری و تجهیزات مناسب شرکت تولیدی برای شرکت تولیدی کارآمد و مؤثر محصولات بسیار مهم است. این شامل تصمیم گیری در مورد انواع تجهیزات، نگهداری و به روزرسانی آنها می شود. به عنوان مثال، یک سازمان ممکن است در تجهیزات رباتیک برای خودکار سازی خط مونتاژ خود سرمایه گذاری کند که منجر به شرکت تولیدی سریع‌تر و دقیق‌تر و کاهش هزینه های نیروی کار می شود.
- تأمین و مدیریت مواد اولیه
شناسایی و تأمین مواد اولیه و ملزومات، اجزای حیاتی برای اطمینان از شرکت تولیدی کارآمد محصولات هستند. ملاحظات کلیدی شامل کیفیت، در دسترس بودن و هزینه مواد است. به عنوان مثال، یک شرکت ممکن است چرم با کیفیت بالا را از یک تأمین‌کننده مطمئن برای شرکت تولیدی کیف های چرمی ممتاز تهیه کند.
- فرآیندها و عملیات تولید
مدیریت فرآیند های شرکت تولیدی و عملیات ساخت برای اطمینان از شرکت تولیدی کارآمد و مؤثر محصولات ضروری است. ملاحظات کلیدی شامل استفاده از منابع، مدیریت نیروی کار و کنترل کیفیت است. به عنوان مثال، یک شرکت ممکن است اصول شرکت تولیدی ناب را برای بهینه سازی فرآیند های شرکت تولیدی خود و حذف ضایعات اتخاذ کند که منجر به کاهش هزینه ها و افزایش کارایی می شود.
- کنترل و تضمین کیفیت
اجرای اقدامات کنترل و تضمین کیفیت تضمین می کند که محصولات مطابق با مشخصات مشتری و استاندارد های کیفیت هستند. ملاحظات کلیدی شامل آزمایش، بازرسی و بهبود مستمر است. یک شرکت ممکن است از کنترل فرآیند آماری برای نظارت و بهبود کیفیت محصول استفاده کند که منجر به نقص کمتر و رضایت بیشتر مشتری می‌شود.
- مدیریت موجودی و تدارکات
مدیریت سطوح موجودی و تدارکات برای اطمینان از در دسترس بودن محصولات در زمان و مکان مورد نیاز ضروری است. ملاحظات کلیدی شامل کنترل موجودی، انجام سفارش و مدیریت زنجیره تأمین است. به عنوان مثال، یک شرکت ممکن است از مدیریت موجودی به موقع برای به حداقل رساندن هزینه های نگهداری موجودی و در عین حال اطمینان از تحویل به موقع به مشتریان استفاده کند.
- بهبود مستمر و نوآوری
بهبود مستمر و نوآوری در فرآیند های تولید، کارایی را افزایش می‌دهد، هزینه ها را کاهش می دهد و کیفیت محصول را بهبود می بخشد. ملاحظات کلیدی شامل پذیرش فناوری های جدید، بهبود فرآیند ها و بازخورد مشتری است. به عنوان مثال، یک شرکت ممکن است از بازخورد مشتری برای طراحی و عرضه محصولات جدیدی استفاده کند که نیاز های در حال تحول بازار را برآورده می کنند، مانند یک تلفن هوشمند با عمر باتری طولانی تر یا یک خودرو با ویژگی های ایمنی پیشرفته.
بیشتر بخوانید: مراحل برنامه ریزی استراتژیک زنجیره تامین چیست؟
مزایای برنامه ریزی شرکت تولیدی چیست؟
یک برنامه ریزی شرکت تولیدی که به خوبی طراحی شده باشد، می تواند مزایای متعددی را برای یک شرکت به همراه داشته باشد، از جمله:
- بهبود کارایی
بهینه سازی فرآیند های شرکت تولیدی می تواند با امکان شرکت تولیدی کارآمدتر کالا ها، هزینه ها را کاهش داده و سودآوری را افزایش دهد.
- افزایش انعطاف‌پذیری
با وجود یک برنامه ریزی شرکت تولیدی قوی، پاسخگویی به تغییرات تقاضا یا بازار آسان‌تر می شود و شرکت را قادر می سازد تا سطوح تولید، ترکیب محصولات یا سایر عوامل را در صورت نیاز تنظیم کند.
- کنترل کیفیت بهتر
اجرای اقدامات کنترل کیفیت، کیفیت محصول را بهبود می بخشد، ناکارآمدی ها، احتمال نقص یا فراخوان محصول را کاهش می دهد و رضایت مشتری را افزایش می دهد.
- افزایش رقابت‌پذیری
استراتژی های شرکت تولیدی می توانند به شرکت ها کمک کنند تا کالاها را کارآمدتر شرکت تولیدی کنند، محصولات با کیفیت بهتری ارائه دهند یا محصولات را سریع‌تر از رقبا تحویل دهند و به آنها یک مزیت رقابتی در بازار بدهند.
- بهبود مدیریت زنجیره تأمین
مدیریت بهتر زنجیره تأمین که از طریق یک برنامه ریزی شرکت تولیدی به دست می آید، می تواند با کاهش زمان تحویل و بهبود قابلیت اطمینان، منجر به صرفه‌جویی در هزینه و خدمات بهتر به مشتری شود.
- نوآوری بیشتر
استراتژی های تولیدی که بر بهبود مستمر و نوآوری تمرکز دارند، می توانند به شرکت‌ها در توسعه محصولات، فرآیند ها یا فناوری های جدید کمک کنند و به آنها مزیت رقابتی بدهند.
- افزایش سودآوری
یک برنامه ریزی شرکت تولیدی با بهبود کارایی، کیفیت، انعطاف‌پذیری و نوآوری می تواند به یک شرکت کمک کند تا سودآوری و پتانسیل رشد خود را افزایش دهد.
بیشتر بخوانید: نرم افزار برنامه ریزی استراتژیک رایگان چیست؟ بهترین نرم افزار برنامه ریزی استراتژیک
آیا برنامه ریزی استراتژیک فقط برای تولیدکنندگان بزرگ کاربرد دارد؟
شما هرگز برای داشتن یک برنامه ریزی استراتژیک نه آنقدر بزرگ هستید و نه آنقدر کوچک فرآیند کاملاً مقیاس‌پذیر است تا دقیقاً متناسب با نیازهای شما تنظیم شود.
نحوه تدوین یک برنامه ریزی استراتژیک شرکت تولیدی چگونه است؟
در این بخش به بررسی مراحل تدوین یک برنامه ریزی استراتژیک شرکت تولیدی پرداخته ایم:
مرحله ۱: دیدگاه – اکنون در کجا هستیم؟
با تعریف واقعیت های کنونی شروع کنید. “دیدگاه قبل از برنامه ریزی” کلید موفقیت است. ما دریافته ایم که اگر دیدگاه درستی داشته باشید، برنامه ریزی استراتژیک تقریباً خود به خود نوشته می شود.
مرحله ۲: طرح اصلی – به کجا می‌رویم؟
یک تیم که به زمینه مناسب مجهز شده است، اکنون می تواند یک طرح راهبردی اصلی پویا تدوین کند. در این مرحله، آنها یک منطق محکم و مجموعه ای از باور های اساسی مشترک برای تدوین این طرح دارند.
مرحله ۳: اقدام – اکنون چه چیزی مهم است؟
با شناسایی مسائل کلیدی، آنها آماده حرکت رو به جلو به عنوان یک گروه چند وظیفه‌ای واحد هستند. طرح اصلی که توسط تیم تدوین شده است، مبنای ایجاد یک برنامه اقدام یکپارچه و همسو با طرح جامع است.
مرحله ۴: ساختار – چه شکلی به بهترین نحو اجرای طرح را تسهیل می‌کند؟
با وجود برنامه اقدام، نیازهای لازم برای اجرای آن مورد توجه قرار می‌گیرد. اطمینان حاصل کنید که ساختار سازمانی، فرهنگ، سیستم‌ها، فرآیندها و نیروی انسانی همگی از این طرح پشتیبانی می‌کنند.
مرحله ۵: مدیریت – چگونه عمل می‌کنیم؟
بازخورد مستمر و سیستماتیک ارائه دهید تا به مدیریت اجرای برنامه ریزی استراتژیک کمک کنید. بازبینی های منظم هفتگی، ماهانه و فصلی باید برقرار شوند.
مرحله ۶: تجدید – چه چیزی باید تغییر کند؟
رهبری تیم باید سالانه برای بازبینی و تجدید طرح راهبردی اصلی تشکیل جلسه دهد. در این جلسه، موارد اقدام، فرصت‌ها، روندها، اهداف و مقاصد باید برای سال آینده بازنشانی شوند.
بیشتر بخوانید: مدل های برنامه ریزی استراتژیک چیست؟
چند مثال از استراتژی های شرکت تولیدی که باید اتخاذ شوند
شرکت‌ها می توانند بسته به اهداف خاص، شرایط بازار و فرآیند های شرکت تولیدی خود، چندین برنامه ریزی شرکت تولیدی را اتخاذ کنند. در ادامه به چند مثال در این زمینه پرداخته ایم:
- شرکت تولیدی ناب (Lean Manufacturing)
هدف برنامه ریزی کاهش ضایعات، افزایش کارایی و بهبود کیفیت از طریق ساده‌سازی فرآیندهای شرکت تولیدی و حذف فعالیت های بدون ارزش افزوده است. شرکت هایی که از این رویکرد استفاده می کنند، بر بهبود مستمر، توانمند سازی کارکنان و استفاده از تکنیک های مدیریت بصری تمرکز دارند. شرکت تویوتا نمونه شناخته شده‌ای از شرکتی است که با موفقیت شیوه های شرکت تولیدی ناب را اجرا کرده است. سیستم شرکت تولیدی تویوتا (TPS) کارکنان را قادر می سازد تا فعالیت های بدون ارزش افزوده در فرآیند شرکت تولیدی را شناسایی و حذف کنند تا ضایعات کاهش یابد، کارایی افزایش یابد و کیفیت بهبود یابد.
- سفارشی‌سازی انبوه
شرکت تولیدی محصولات سفارشی در مقیاس بزرگ با استفاده از فرآیند های شرکت تولیدی انعطاف پذیر و فناوری پیشرفته، تمرکز این برنامه ریزی است. شرکت هایی که از این رویکرد استفاده می کنند، هدفشان برآورده کردن نیازهای فردی مشتریان ضمن دستیابی به صرفه‌جویی در مقیاس از طریق فرآیندهای شرکت تولیدی کارآمد است. نایکی از سفارشی‌سازی انبوه برای ارائه طیف گسترده ای از محصولات شخصی‌سازی شده به مشتریان استفاده می‌کند.
- شرکت تولیدی چابک
این برنامه ریزی با تأکید بر انعطاف پذیری، پاسخگویی و نوآوری، شرکت ها را قادر می سازد تا به سرعت با تغییرات تقاضا یا فرصت های محصول جدید سازگار شوند. شرکت هایی که از این رویکرد استفاده می کنند، معمولاً فرآیند های شرکت تولیدی بسیار خودکار، قابلیت‌های تجزیه و تحلیل داده‌های پیشرفته و فرهنگ بهبود مستمر دارند. اپل به دلیل شیوه‌های شرکت تولیدی چابک خود شناخته شده است که این شرکت را قادر می‌سازد تا به سرعت به تغییرات تقاضا پاسخ دهد و محصولات جدید را به بازار عرضه کند. مدیریت زنجیره تأمین پیشرفته و فرآیندهای شرکت تولیدی اپل امکان مقیاس‌بندی سریع شرکت تولیدی و پاسخگویی به تغییرات تقاضای مشتری را فراهم می کند.
بیشتر بخوانید: برنامه ریزی استراتژیک چابک چیست؟
- مدیریت کیفیت جامع
برای بهبود کیفیت محصول و رضایت مشتری، این برنامه ریزی اقدامات کنترل و تضمین کیفیت را در سراسر فرآیند شرکت تولیدی ادغام می‌کند. شرکت‌ها برای دستیابی به سطوح بالاتر کیفیت و رضایت مشتری، بر بهبود فرآیندها، مشارکت کارکنان و تصمیم‌گیری مبتنی بر داده تمرکز می‌کنند. فورد یک برنامه ریزی TQM را برای بهبود کیفیت محصول و رضایت مشتری پیاده‌سازی کرده است. سیستم عامل کیفیت فورد (QOS) بر بهبود مستمر، مشارکت کارکنان و تصمیم گیری مبتنی بر داده برای دستیابی به سطوح بالاتر کیفیت و رضایت مشتری تمرکز دارد.
- شرکت تولیدی به‌موقع (Just-in-Time – JIT)
این برنامه ریزی برای به حداقل رساندن سطوح موجودی، کاهش ضایعات در فرآیند شرکت تولیدی و شرکت تولیدی کالا بر اساس تقاضای مشتری استفاده می شود. شرکت ها با شرکت تولیدی و تحویل سریع و مطمئن محصولات، هدفشان دستیابی به سطوح بالاتر کارایی، کاهش هزینه ها و بهبود پاسخگویی به مشتری است. شرکت دل به دلیل استفاده از شیوه‌های شرکت تولیدی به‌موقع شناخته شده است و رایانه های سفارشی‌شده را به سرعت و کارآمد شرکت تولیدی و تحویل می‌دهد. مدیریت زنجیره تأمین پیشرفته و فرآیندهای شرکت تولیدی دل، این شرکت را قادر می‌سازد تا محصولات را ظرف چند روز شرکت تولیدی و تحویل دهد.
- شرکت تولیدی سبز (Green Manufacturing)
این برنامه ریزی حول محور تقویت پایداری از طریق کاهش اثرات زیست‌محیطی فرآیندهای تولید، به حداقل رساندن ضایعات و بهینه‌سازی کارایی منابع می‌چرخد. شرکت‌ها هدفشان برآورده کردن تقاضای رو به رشد برای محصولات و فرآیندهای شرکت تولیدی پایدار و در عین حال دستیابی به صرفه‌جویی در هزینه از طریق کاهش مصرف انرژی، کاهش ضایعات و بهبود مدیریت زنجیره تأمین است. شرکت پاتاگونیا به عنوان یک شرکت نمونه که شیوه‌های شرکت تولیدی سبز را برای کاهش اثرات زیست‌محیطی خود اجرا کرده است، معیار تعیین می‌کند.
بیشتر بخوانید: برنامه ریزی استراتژیک شرکت چیست؟
نتیجه گیری:
برنامه ریزی استراتژیک شرکت تولیدی مشخص می کند که یک شرکت چگونه از منابع خود برای شرکت تولیدی کالاها و خدماتی استفاده خواهد کرد که نیازهای مشتریانش را برآورده کرده و به اهداف مالی خود دست یابد. این برنامه ریزی شامل طیف وسیعی از ملاحظات، از جمله تخصیص منابع، استفاده از فناوری و تجهیزات، مدیریت موجودی و زنجیره های تامین، و بهینه سازی فرآیندهای شرکت تولیدی برای دستیابی به اهداف کلی کسب و کار شرکت است.
در کارمیز، ما بر این باوریم که مدیریت استراتژیک مؤثر یک سفر مداوم یادگیری و سازگاری است و نرم افزار مدیریت کسب و کار ما به شما کمک می کند تا دقیقاً به آن دست یابد. نظرات شما برای ما ارزشمند است! برای کمک به ارتقای کیفیت مقالات و تکمیل موضوعات مطرح‌شده، دیدگاه خود را در انتهای این مقاله ثبت کنید. مقالات مرتبط با موضوع برنامه ریزی استراتژیک شرکت تولیدی نیز برای مخاطبان سایت کارمیز به اشتراک گذاشته شده است. همچنین اگر مایل به دریافت مشاوره یا آشنایی بیشتر با امکانات نرم افزار کارمیز هستید، از طریق ارسال فرم با ما در ارتباط باشید.
