برنامه‌ ریزی استراتژیک شرکت چیست؟

در این مقاله به بررسی موضوع برنامه ریزی استراتژیک شرکت پرداخته ایم. در ابتدا مقدمه ای در باب برنامه ریزی استراتژیک شرکت آورده ایم. در ادامه تعریفی از برنامه ریزی استراتژیک و برنامه ریزی استراتژیک شرکت را مورد بررسی قرار داده ایم. سپس عناصر موجود در برنامه ریزی استراتژیک شرکت را مطرح نموده ایم. در نهایت نیز فرآیند برنامه ریزی استراتژیک را توضیح داده ایم. می توان گفت با مطالعه این مقاله به فهم مناسبی در زمینه موضوع برنامه ریزی استراتژیک شرکت دست خواهید یافت. در آخر می توانید دیدگاه ها و نظرات خود را با دیگران به اشتراک بگذارید.

 

مقدمه ای بر برنامه ریزی استراتژیک شرکت

مسابقات قهرمانی دو ۱۰۰۰ متر یک کشور معین سال آینده برگزار خواهد شد. دوندگان زیادی برای رقابت آماده می‌شوند، اما دو نفر به طور خاص مصمم هستند که جایگاه نخست سکو را به دست آورند. دونده اول یک برنامه تمرینی برای هر ماه نوشته است، نقاط عطف مشخصی را تعیین کرده و با یک متخصص تغذیه در مورد رژیم غذایی خود همکاری می‌کند. خلاصه اینکه او می‌داند برای به حداکثر رساندن شانس موفقیت خود چه کاری باید انجام دهد. دونده دوم نیز به پیروزی اهمیت می‌دهد، اما هنوز هیچ برنامه‌ای ندارد. گاهی چند کیلومتر می‌دود، هر از گاهی به باشگاه می‌رود و غذای سالم می‌خورد. با این حال، تمام فعالیت‌های او بی‌نظم و تا حدودی اتفاقی هستند. پاسخ به این سوال که کدام یک احتمال بیشتری برای پیروزی دارد، واضح است. داشتن یک برنامه، احتمال موفقیت را افزایش می‌دهد. نه فقط در ورزش. این حقیقت در سایر زمینه‌های زندگی نیز صدق می‌کند. تجارت نیز از این قاعده مستثنی نیست. علی‌رغم خطرات ناشی از غیرقابل پیش‌بینی بودن آینده، یک برنامه‌ ریزی استراتژیک توسعه‌یافته مزایای متعددی را برای شرکت فراهم می‌کند، از جمله بهبود مدیریت منابع، تصمیم‌گیری، نظارت و کاهش هزینه‌ها. فرآیند برنامه‌ ریزی استراتژیک باید به دقت مورد اندیشه قرار گیرد و نیازمند مشارکت بسیاری از افراد در سازمان است. تحلیل‌ها باید برای کمک به تعیین اهداف راهبردی انجام شوند. تهیه یک برنامه‌ ریزی استراتژیک باید وظیفه یک تیم برنامه‌ ریزی راهبردی باشد که از اعضای سازمان در سطوح مختلف تشکیل شده است. همچنین ممکن است از مشاوره راهبردی خارجی نیز استفاده شود. بیانیه ماموریت یک شرکت باید جزء کلیدی برنامه‌ ریزی استراتژیک آن باشد و به تعریف مسیرهای اقدامی که با هدف اصلی آن سازگار است، کمک کند.

 

برنامه‌ ریزی استراتژیک چیست؟

بدون یک طرح مستحکم، شرکت‌ها ممکن است در دستیابی به اهداف خود با مشکل مواجه شوند. برنامه‌ ریزی استراتژیک و راهبردی امکان تجسم آینده، تعیین اهداف و ترسیم مسیری برای دستیابی به آن‌ها را فراهم می‌کند. برنامه‌ ریزی می‌تواند از نظر افق زمانی و دامنه متفاوت باشد، از طرح‌های عملیاتی برای سال جاری گرفته تا طرح‌های تاکتیکی برای ۱ تا ۵ سال و طرح‌های راهبردی برای بیش از ۵ سال. مراحل کلیدی در تدوین یک برنامه‌ ریزی استراتژیک شامل تحلیل محیط و شرکت، شناسایی نیازها و اهداف، انتخاب استراتژی، پیاده‌سازی آن و نظارت بر اثرات آن است.

بیشتر بخوانید:‌ نرم افزار برنامه ریزی استراتژیک چیست؟

برنامه‌ریزی استراتژی شرکت چیست؟

یک برنامه‌ ریزی استراتژیک توسعه‌یافته ارزش زیادی برای یک شرکت دارد. اول از همه، جهت‌گیری شرکت را تعیین می‌کند، توضیح می‌دهد که چرا شرکت وجود دارد و چه کاری انجام می‌دهد. این طرح اعضای سازمان را در هر سطحی به هم پیوند می‌دهد، حس تعلق به یک کار مهم را فراهم می‌کند و انگیزه اقدام بیشتر را می‌دهد. علاوه بر این:

• به پیش‌بینی مشکلات احتمالی قبل از وقوع آن‌ها کمک می‌کند تا بتوان اقدامات پیشگیرانه انجام داد.
• هنگامی که مشکلات به وجود می‌آیند، حل سریع‌تر آن‌ها را آسان‌تر می‌کند.
• با کمک تحلیل‌های متعدد، مدیریت بهینه‌تر منابع در اختیار را تسهیل می‌کند، بنابراین عملکرد سازمان را بهبود می‌بخشد.
• به مدیریت در اتخاذ تصمیمات بهتر کمک می‌کند، زیرا اطلاعات کامل‌تری در مورد محیط و خود شرکت دارند.
• فرآیندهای نظارت و مدیریت را بهبود می‌بخشد.
• کاهش هزینه‌ها و افزایش سود را امکان‌پذیر می‌سازد.

بنابراین، آیا بدون داشتن هیچ برنامه‌ای می‌توان موفق شد؟ شاید در کوتاه مدت امکان‌پذیر باشد، اما در بلندمدت ما آینده کسب‌ و کار خود را به سرنوشت می‌سپاریم و امیدواریم که به نفع ما باشد. اگر می‌توانید ریسک را کاهش داده و یک مزیت رقابتی ایجاد کنید، چرا این کار را نکنید؟

بیشتر بخوانید: برنامه ریزی استراتژیک چیست؟

مزایای برنامه ریزی استراتژیک شرکت

مزایای برنامه ریزی استراتژیک برای شرکت بسیار زیاد است و در واقع سنگ بنای موفقیت بلندمدت هر سازمانی محسوب می‌شود. اجازه دهید دوباره به طور خلاصه و با تأکید بر اهمیت آن، این مزایا را مرور کنیم:

• تعیین مسیر روشن و هدفمند

برنامه ریزی استراتژیک به شرکت کمک می‌کند تا چشم‌انداز خود را به وضوح تعریف نماید و بداند دقیقاً می‌خواهد در بلندمدت به کجا برسد. این امر باعث تمرکز تلاش‌ها و جلوگیری از پراکندگی منابع می‌شود.

• تصمیم‌گیری هوشمندانه‌تر

وجود یک برنامه استراتژیک مدون، مبنایی قوی برای تصمیم‌گیری‌های آگاهانه در تمام سطوح سازمان فراهم می‌کند. تصمیمات دیگر بر اساس حدس و گمان یا فشارهای لحظه‌ای نیستند، بلکه در راستای اهداف بلندمدت اتخاذ می‌شوند.

• استفاده بهینه از منابع محدود

برنامه ریزی استراتژیک به شرکت کمک می‌کند تا منابع ارزشمند خود (مالی، انسانی، زمانی، فناوری و غیره) را به اولویت‌های استراتژیک تخصیص دهد و از هدر رفتن آن‌ها جلوگیری کند. این امر باعث افزایش کارایی و بهره‌وری می‌شود.

• ایجاد و حفظ مزیت رقابتی

از طریق تحلیل دقیق محیط داخلی و خارجی، برنامه ریزی استراتژیک به شرکت کمک می‌کند تا نقاط قوت خود را شناسایی کرده و از آن‌ها برای ایجاد مزیت رقابتی پایدار در بازار استفاده کند. همچنین فرصت‌ها و تهدیدها را به موقع تشخیص می‌دهد.

• بهبود عملکرد کلی و افزایش سودآوری

وقتی تمام بخش‌های سازمان در یک راستا حرکت می‌کنند و منابع به درستی مدیریت می‌شوند، عملکرد کلی شرکت بهبود یافته و در نهایت منجر به افزایش سودآوری می‌شود.

• افزایش انگیزه و تعهد کارکنان

وقتی کارکنان درک روشنی از اهداف و استراتژی‌های شرکت داشته باشند و بدانند نقش آن‌ها در تحقق این اهداف چیست، انگیزه و تعهدشان به سازمان افزایش می‌یابد.

• افزایش آمادگی برای تغییرات محیطی

برنامه ریزی استراتژیک به شرکت کمک می‌کند تا سناریوهای مختلف آینده را پیش‌بینی نماید و برای مواجهه با تغییرات ناگهانی بازار، فناوری و رقابت آمادگی بیشتری داشته باشد. این امر باعث افزایش انعطاف‌پذیری و تاب‌آوری سازمان می‌شود.

• بهبود ارتباطات و هماهنگی داخلی

فرآیند تدوین و اجرای برنامه استراتژیک معمولاً شامل تعامل و تبادل نظر بین بخش‌های مختلف سازمان می‌شود که این امر منجر به بهبود ارتباطات، افزایش هماهنگی و هم‌افزایی بین آن‌ها می‌گردد.

• ارزیابی عملکرد و پاسخگویی

برنامه ریزی استراتژیک معیارهای مشخصی برای سنجش عملکرد تعیین می‌کند و امکان ارزیابی پیشرفت در دستیابی به اهداف را فراهم می‌سازد. این امر به افزایش پاسخگویی در تمام سطوح سازمان کمک می‌کند.

بیشتر بخوانید: برنامه ریزی استراتژیک کسب‌ و کار چیست؟

برنامه‌ ریزی استراتژیک شرکت شامل چه عناصری است؟

در این بخش به بررسی عناصر برنامه ریزی استراتژیک شرکت خواهیم پرداخت:

• تحلیل محیطی

تحلیل محیطی، که باید شامل پاسخ به این سوالات باشد: بازار ما چیست؟ سهم ما از آن بازار چقدر است؟ چه کسانی را رقبای جایگزین و چه کسانی را رقبای بالقوه خود می‌دانیم؟ تامین‌کنندگان ما چه کسانی هستند و موقعیت چانه‌زنی آن‌ها چگونه است؟ وضعیت بازار کار چگونه است؟ مقررات قانونی موثر بر کسب‌وکار ما چیست؟ در این مرحله، استفاده از ابزارهایی مانند تحلیل پنج نیروی پورتر یا تحلیل PEST مفید است.

• تحلیل سازمانی

تحلیل سازمانی، ارائه اطلاعات در مورد: اندازه و مشخصات تولید، سیستم مالی، سیستم انگیزشی، جریان اطلاعات، هزینه‌های تحقیق و توسعه، اختراعات و مجوزهای در اختیار، استخدام، سیاست بازاریابی و ساختار سازمانی شرکت.

•  تحلیل نیازها

 تحلیل نیازها، که مرحله کلیدی در تدوین برنامه‌ ریزی استراتژیک است. اهداف ما چیست؟ چه سهمی از بازار را می‌خواهیم به دست آوریم؟ حجم فروش ما چقدر باید باشد؟ می‌خواهیم مشتریان و پیمانکاران چگونه ما را درک کنند؟ در چه جهتی می‌خواهیم رشد کنیم؟ در چه چیزی باید سرمایه‌گذاری کنیم؟ شرکت و محیط ما در ۵ سال آینده چگونه خواهد بود؟ تحلیل نیازها باید به تمام این سوالات پاسخ دهد.

• نتیجه

 نتیجه این تحلیل باید انتخاب استراتژی مناسب و سپس پیاده‌سازی آن در سراسر سازمان و کنترل اثرات آن باشد. همانطور که می‌بینید، کار آسانی نیست. این امر مستلزم تلاش فکری قابل توجه و اختصاص منابع قابل توجه (پول، زمان) است. علاوه بر این، چنین برنامه‌ ریزی با خطر همراه است، زیرا ما هرگز نمی‌توانیم مطمئن باشیم که در یک یا دو هفته آینده چه اتفاقی خواهد افتاد، چه رسد به نگاه کردن به چند سال آینده. یک بحران مالی، یک فاجعه طبیعی، یک تغییر ناگهانی در ترجیحات مصرف‌کننده یا سیاست‌های دولت – هر یک از این عوامل می‌تواند کل برنامه ما یا حداقل بخش قابل توجهی از آن را منسوخ کند.

بیشتر بخوانید:‌ نرم افزار برنامه ریزی استراتژیک رایگان چیست؟ بهترین نرم افزار برنامه ریزی استراتژیک

فرآیند برنامه‌ ریزی استراتژیک شرکت

برنامه‌ ریزی استراتژیک و راهبردی شامل عناصر بسیاری است، اما یکی از مهم‌ترین آن‌ها تعیین اهداف راهبردی است. یک برنامه‌ ریزی استراتژیک خوب به یک شرکت کمک می‌کند تا تعیین نماید در آینده کجا می‌خواهد باشد و چه گام‌هایی برای دستیابی به آن هدف لازم است. برنامه‌ ریزی راهبردی باید شامل ارزیابی نقاط قوت و ضعف سازمان، منابعی که در اختیار دارد و زمینه‌هایی که می‌تواند عملیات خود را بهبود بخشد، باشد. یک برنامه‌ ریزی استراتژیک خوب شامل اهداف واضح و مدونی برای عملیات شرکت است که با ماموریت سازمان همسو بوده و به اجرای اقدامات راهبردی کمک می‌کند.
بخش مهمی از برنامه‌ ریزی استراتژیک همچنین تعیین این است که سازمان برای دستیابی به اهداف خود به چه منابعی نیاز خواهد داشت. این شامل منابع انسانی، مالی، فناوری و سایر منابعی است که برای دستیابی به اهداف استراتژیک و راهبردی مورد نیاز هستند. به عنوان بخشی از این فرآیند، سازمان همچنین باید یک برنامه اقدام دقیق داشته باشد که شرح می‌دهد چه گام‌هایی برای اجرای استراتژی برداشته خواهد شد. تدوین چنین برنامه‌ای مستلزم درک عمیق از شرکت و محیطی است که در آن فعالیت می‌کند.

بیشتر بخوانید: برنامه ریزی استراتژیک چابک چیست؟

آیا تعیین مسیر با ماموریت سازمان اقدامی سازگار است؟

هنگام تهیه یک برنامه‌ ریزی استراتژیک ، یک سازمان باید ماموریت خود را در نظر داشته باشد. بیانیه ماموریت یک شرکت، ماهیت آن را تعریف می‌کند، مشخص می نماید که چیست و چرا وجود دارد، و نقطه مرجع اصلی برای تمام فعالیت‌های شرکت است. این بیانیه باید همیشه در فرآیند برنامه‌ ریزی استراتژیک و راهبردی وجود داشته باشد، زیرا به تعریف مسیرهای اقدامی که با هدف اصلی آن همسو هستند، کمک می‌کند. بر اساس بیانیه ماموریت، سازمان می‌تواند فعالیت‌های راهبردی خود را که به دستیابی به اهداف تعیین شده یاری می رساند، به طور مفصل برنامه‌ ریزی کند. این رویکرد به سازمان این امکان را می‌دهد که اهداف خود را به طور موثر مدیریت کرده و فعالیت‌های همه اعضای تیم را هماهنگ کند. در نهایت، این کلید دستیابی به اهداف راهبردی و رشد پایدار شرکت است.

بیشتر بخوانید:‌ انواع برنامه ریزی استراتژیک چیست؟

دلایل اهمیت برنامه ریزی استراتژیک شرکت

برنامه ریزی استراتژیک برای شرکت‌ها از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است و دلایل متعددی برای این اهمیت وجود دارد:

• ایجاد چشم انداز و جهت

برنامه ریزی استراتژیک به شرکت کمک می‌کند تا یک تصویر روشن از آینده خود ترسیم نماید و اهداف بلندمدت خود را مشخص نماید. این امر به تمام افراد سازمان جهت و انگیزه می‌دهد تا در یک راستا حرکت کنند.

• تصمیم گیری آگاهانه

با وجود یک برنامه استراتژیک، تصمیمات در سطوح مختلف سازمان بر اساس اهداف و استراتژی‌های کلان اتخاذ می‌شوند. این امر از تصمیمات لحظه‌ای و بدون فکر جلوگیری کرده و ریسک اشتباهات را کاهش می‌دهد.

•  تخصیص بهینه منابع

برنامه ریزی استراتژیک به شرکت کمک می‌کند تا منابع محدود خود (مالی، انسانی، زمانی و غیره) را به طور موثرتری تخصیص دهد و از هدر رفتن آن‌ها جلوگیری کند. اولویت بندی فعالیت‌ها بر اساس اهمیت استراتژیک صورت می‌گیرد.

• افزایش آمادگی برای تغییرات

محیط کسب و کار همواره در حال تغییر است. برنامه ریزی استراتژیک به شرکت کمک می‌کند تا این تغییرات را پیش بینی کرده و برای مواجهه با آن‌ها آمادگی لازم را داشته باشد. این امر انعطاف پذیری و توانایی تطبیق شرکت را افزایش می‌دهد.

• بهبود عملکرد و سودآوری

با تعیین اهداف مشخص، تخصیص بهینه منابع و تمرکز بر فعالیت‌های استراتژیک، عملکرد کلی شرکت بهبود یافته و در نتیجه سودآوری افزایش می‌یابد.

• ایجاد مزیت رقابتی

برنامه ریزی استراتژیک به شرکت کمک می‌کند تا نقاط قوت خود را شناسایی کرده و از آن‌ها برای ایجاد مزیت رقابتی در بازار استفاده کند. همچنین فرصت‌ها و تهدیدهای موجود در بازار به طور دقیق‌تری ارزیابی می‌شوند.

• افزایش هماهنگی و مشارکت کارکنان

وقتی کارکنان از اهداف و استراتژی‌های شرکت آگاه باشند و نقش خود را در تحقق آن‌ها درک کنند، حس تعلق و مشارکت بیشتری پیدا می‌کنند و هماهنگی بین بخش‌های مختلف سازمان افزایش می‌یابد.

• ارزیابی عملکرد

برنامه ریزی استراتژیک چارچوبی را برای ارزیابی عملکرد شرکت فراهم می‌کند. با مقایسه نتایج واقعی با اهداف تعیین شده، می‌توان نقاط ضعف و قوت را شناسایی کرده و اقدامات اصلاحی لازم را انجام داد.

• کاهش ریسک

با تحلیل محیط داخلی و خارجی و شناسایی تهدیدها، برنامه ریزی استراتژیک به شرکت کمک می‌کند تا ریسک‌های احتمالی را پیش بینی کرده و برای کاهش آن‌ها راهکارهای مناسبی اتخاذ کند.

بیشتر بخوانید:‌ مهم ترین مزایای برنامه‌ ریزی استراتژیک فروش چیست؟

 

چه کسی را برای تهیه برنامه‌ ریزی استراتژیک شرکت مامور کنیم؟

مدیریت استراتژیک و  راهبردی برای موفقیت هر سازمانی، صرف نظر از اندازه آن، حیاتی است. هم یک شرکت کوچک و هم یک شرکت بزرگ به یک برنامه‌ ریزی استراتژیک توسعه‌یافته نیاز دارند که جهت‌گیری را فراهم کرده و به دستیابی به اهداف کمک کند. تهیه یک برنامه‌ ریزی استراتژیک وظیفه تیم برنامه‌ ریزی راهبردی است که از اعضای کلیدی افراد در شرکت، معمولاً در سطح مدیریت، تشکیل شده است. تیم برنامه‌ ریزی استراتژیک و راهبردی باید با جزئیات بر برنامه‌ ریزی راهبردی تمرکز کند و استراتژی‌های مختلف اقدامی را که می‌تواند به شرکت در دستیابی به اهداف خود کمک کند، در نظر بگیرد. این تیم باید شامل افرادی از بخش‌های مختلف سازمان، مانند مالی، بازاریابی، عملیات و منابع انسانی باشد. هر یک از اعضای تیم بینش و تخصص منحصر به فردی را ارائه می‌دهند که برای تدوین یک برنامه‌ ریزی استراتژیک موثر ضروری است. در فرآیند تهیه یک برنامه‌ ریزی استراتژیک ، تیم ابتدا باید ماموریت، اهداف راهبردی شرکت را تعریف کرده و نقاط قوت و ضعف سازمان را ارزیابی کند. سپس، باید یک برنامه اقدام برای کمک به شرکت در دستیابی به این اهداف تدوین نماید. این می‌تواند شامل همه چیز باشد، از تغییرات در استراتژی بازاریابی گرفته تا سرمایه‌گذاری در موارد جدید.

بیشتر بخوانید: دلایل اهمیت برنامه ریزی استراتژیک چیست؟

مثال در زمینه برنامه ریزی استراتژیک شرکت

در دنیای کسب و کار امروز، شرکت‌های زیادی هستند که اهمیت برنامه ریزی استراتژیک را درک کرده‌اند و از آن به عنوان یک ابزار قدرتمند برای رسیدن به موفقیت استفاده می‌کنند. در این بخش چند نمونه از موارد امروزی که به برنامه ریزی استراتژیک توجه ویژه‌ای دارند آورده شده است:

 اپل (Apple):
اپل همواره به داشتن یک استراتژی بلندمدت قوی مشهور بوده است. تمرکز این شرکت بر نوآوری، طراحی بی‌نظیر، و ایجاد یک اکوسیستم یکپارچه از سخت‌افزار، نرم‌افزار و خدمات، از عناصر کلیدی استراتژی آن بوده است.

آمازون (Amazon):
آمازون با استراتژی مشتری‌محوری قوی و تمرکز بر رشد بلندمدت، توانسته است به یک غول تجارت الکترونیک و خدمات ابری تبدیل شود.

تسلا (Tesla):
تسلا با هدف تسریع گذار جهان به انرژی پایدار، یک استراتژی جسورانه را دنبال می‌کند. این استراتژی شامل تولید خودروهای الکتریکی پیشرفته، توسعه فناوری باتری، و گسترش زیرساخت‌های شارژ است.

مایکروسافت (Microsoft):
مایکروسافت با تغییر رویکرد خود از تمرکز صرف بر نرم‌افزار ویندوز به یک شرکت فعال در زمینه‌های مختلف از جمله خدمات ابری (Azure)، بازی (Xbox)، و هوش مصنوعی، یک برنامه ریزی استراتژیک موفق را به نمایش گذاشته است.

نتیجه گیری:

به طور خاص، برنامه‌ ریزی استراتژیک شرکت قابل توجه است. با این حال، قبل از تعریف گسترده‌تر این مفهوم، ابتدا لازم است روشن شود که استراتژی چیست. این یکی از آن مفاهیمی است که به دلیل دامنه وسیع تفاسیر، تعاریف زیادی دارد. بنابراین، بیایید با پیروی از پروفسور کژون، فرض کنیم که استراتژی مجموعه‌ای از تصمیمات است که چشم‌انداز کسب‌ و کار یک شرکت و روابط پیش‌بینی‌شده آن با طرف‌های خارجی را تعیین می‌کند. طراحی استراتژی یک شرکت به معنای انتخاب فعالیت‌هایی است که می‌خواهد در آن‌ها فعال باشد و تعیین منابع لازم برای بقا و توسعه بیشتر است. از این امر مشخص می‌شود که تدوین استراتژی شرکتی یکی از فعالیت‌های کلیدی در هر سازمانی است، صرف نظر از اندازه آن.

در کارمیز، ما بر این باوریم که مدیریت استراتژیک مؤثر یک سفر مداوم یادگیری و سازگاری است و نرم افزار مدیریت کسب و کار ما به شما کمک می کند تا دقیقاً به آن دست یابد. نظرات شما برای ما ارزشمند است! برای کمک به ارتقای کیفیت مقالات و تکمیل موضوعات مطرح‌شده، دیدگاه خود را در انتهای این مقاله ثبت کنید. مقالات مرتبط با موضوع برنامه ریزی استراتژیک شرکت نیز برای مخاطبان سایت کارمیز به اشتراک گذاشته شده است. همچنین اگر مایل به دریافت مشاوره یا آشنایی بیشتر با امکانات نرم افزار کارمیز هستید، از طریق ارسال فرم با ما در ارتباط باشید.